Uitlegkunde
boekenkast_e5.png)
Intro
Uitlegkunde of hermeneutiek in ruimere zin is de theorie over het uitleggen van teksten. Zo gebruik ik de term op deze site.
Hermeneutiek in engere zin is de theorie over het begrijpen of verstaan van teksten die ons door de historisch kritische benadering vreemd zijn geworden.
Hermeneutiek in engere zin is de theorie over het begrijpen of verstaan van teksten die ons door de historisch kritische benadering vreemd zijn geworden.
Uitleggen
Om een tekst begrijpend te kunnen lezen, moet je de taal kennen, de betekenis van de woorden, de structuur van de tekst, achtergronden.
Verklaren
Is een tekst min of meer uitgelegd en begrepen, dan willen wetenschappers vaak ook weten hoe die tekst bv als historisch produkt is te verklaren.
Interpreteren
Door de tekst te interpreteren blijft die niet een overblijfsel uit een ver en vreemd verleden, maar wordt die relevant voor ons geloof en leven hier en nu.
Typologie
Bij een typologische lezing van het Oude Testament vallen allerlei teksten op die verwijzen naar het evangelie van Jezus Christus. Het is dé manier waarop de schrijvers van het NT het OT hebben gebruikt.
Allegorese
Allegorese: een manier om vier betekenislagen in de Bijbel te vinden.
Literaire lezing
Het leuke van deze methode is, dat je geen woordenboeken, commentaren en andere naslagwerken nodig hebt om de Bijbel te begrijpen. Het bijzondere van deze manier van lezen is, dat je niet uitgaat van allerlei theologische en filosofische aannames, maar zo open en onbevangen mogelijk de Bijbelse teksten leest om volop recht te doen aan wat er werkelijk staat. Je vindt deze leeswijze hier stap voor stap uitgelegd.
Historisch-kritische lezing
De historisch kritische lezing maakt gebruik van meerdere methoden om de tekst als een historisch produkt te verklaren.
Hermeneutische cirkel
De 66 geschriften van vele schrijvers vormen samen de Bijbel. Is er een rode draad in al die teksten te ontdekken waardoor de Bijbel bij alle verscheidenheid toch een eenheid is? Of is het een bont geheel zonder een centraal thema?
Opheffen
De tegenstelling van en stelling en de tegenovergestelde bewering kan soms opgeheven worden op een hoger niveau.
Tegenstrijdigheden
De Bijbel bevat nogal wat uitspraken die elkaar tegen spreken. Soms is dat alleen maar gezichtsbedrog: bij beter lezen wat er staat verdwijnt de tegenspraak. Maar er zijn ook tegenstrijdigheden die zich niet laten oplossen.
Met verbeeldingskracht
in voorbereiding
Regula Fidei
in voorbereiding
Semiotische lezing
inleiding semiotische lezing
Identificatie
Geloven lukt pas goed als je inziet dat het verhaal van Jezus lijden, sterven en opstaan ook over jou gaat. Als je je ermee kunt identificeren, komt het veel dichterbij dan wanneer je je het alleen maar laat uitleggen en enkel aanneemt met je verstand.
Geestelijke lezing
Ook wel lectio divina of meditatieve lezing van de Bijbel
Achtergronden
Afkortingen
van de Bijbelboeken > Register (kolom 2) adhv = aan de hand van Afb = Afbeelding BGT = Bijbel in Gewone Taal BHS = Biblia Hebraica Stuttgartensie (Hebr. OT) bv = bij voorbeeld CGK = Christelijk Gereformeerde Kerk DL = Dordtse Leerregels eva = en vele anderen GNB - Groot Nieuws Bijbel GNT = Griekse Nieuwe Testament (Nestle-Aland) Gr = Grieks HCat = Heidelbergse Catechismus Hebr = Hebreeuws HTB = Het Boek HSV = Herziene Staten Vertaling ID = Intelligent Design Lat = Latijn LuV = Lutherse Vertaling LV14 = Leidse Vertaling 1914 LXX = Septuaginta (Grieks OT; 250 - 50 vC) M = Meditatie (bv Mc 1:1M = Meditatie over Mc 1: 1) NA = Nestle-Aland, 27-ste druk (Grieks NT) NB = Naardense Bijbel (P. Oussoren, 2004) NBG = Nederlands Bijbel Genootschap NBG51 = Bijbelvertaling van het NBG (1951) NBV = Nieuwe Bijbel Vertaling (2004) NBV21 = Nieuwe Bijbel Vertaling van het NBG (2021) nC = na Christus NGB = Nederlandse GeloofsBelijdenis NT = Nieuwe of tweede Testament OT = Oude of eerste Testament PM = Post Modernisme PKN = Protestantse Kerk Nederland Pr = Preek (bv Ps 84Pr = Preek over Psalm 84) Q = Quelle, bron van uitsrpaken van Jezus RKK = Rooms Katholieke Kerk SV = Staten Vertaling TeNaCh = Torah+Nebiïm+Chetoebim v = volgende vers (bv Ps 1: 1v betekent Ps 1: 1 - 2) vd = van de vv = volgende verzen (bv Ps 1: 1vv betekent Ps 1: 1 - 3) vC = voor Christus WV = Willibrord Vertaling X = Chiasme (kruisstelling) > = zie (bv > 2 betekent zie bij punt 2) // = synoniem parallellisme <> = antitthetisch parallellisme |